VUK Genel Tebliği Taslağı (Seri No:497)

Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:

VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ TASLAĞI

(SIRA NO: 497)

Amaç ve kapsam

MADDE 1- (1) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa 21/3/2018 tarih

ve 7103 sayılı Vergi Kanunları ile Çeşitli Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde

Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 16 ncı maddesi ile eklenen Geçici 30 uncu maddenin

uygulanmasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesi bu Tebliğin amaç ve kapsamını

oluşturmaktadır.

Yasal düzenlemeler ve dayanak

MADDE 2- (1) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun;

- 313 üncü maddesinin birinci fıkrasında, "İşletmede bir yıldan fazla kullanılan ve

yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle 269 uncu

madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edevat, mefruşat,

demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerinin bu

Kanun hükümlerine göre yok edilmesi amortisman mevzuunu teşkil eder.",

- 315 inci maddesinde, "Mükellefler amortismana tabi iktisadi kıymetlerini Maliye

Bakanlığının tespit ve ilan edeceği oranlar üzerinden itfa ederler. İlan edilecek oranların

tespitinde iktisadi kıymetlerin faydalı ömürleri dikkate alınır.”,

- Mükerrer 315 inci maddesinde, “Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerden

dileyenler, amortismana tabi iktisadi değerlerini, azalan bakiyeler üzerinden amortisman

usulü ile yok edebilirler.

Bu usulün tatbikinde;

1. Her yıl, üzerinden amortisman hesaplanacak değer, evvelce ayrılmış olan

amortismanlar toplamının tenzili suretiyle tesbit olunur. Enflasyon düzeltmesi yapılan

dönemlerde, üzerinden amortisman ayrılacak değer, amortismana tâbi iktisadî kıymetin

düzeltilmiş değerinden daha evvel ayrılmış olan amortismanların toplamının taşınmış

değerleri indirilmek suretiyle tespit edilir.

2. Bu usulde uygulanacak amortisman oranı %50'yi geçmemek üzere normal

amortisman oranının iki katıdır.

3. Bu usulde amortisman süresi normal amortisman nispetlerine göre hesaplanır.

Bu sürenin son yılına devreden bakıye değer, o yıl tamamen yok edilir.”,

- Geçici 30 uncu maddesinde, “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra,

17/4/1957 tarihli ve 6948 sayılı Sanayi Sicili Kanununa göre sanayi sicil belgesini haiz

mükelleflerce münhasıran imalat sanayiinde veya 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji

Geliştirme Bölgeleri Kanunu, 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve

Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ve 3/7/2014 tarihli ve 6550 sayılı

Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun kapsamında faaliyette bulunan

mükelleflerce münhasıran Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılmak üzere, 2019

takvim yılı sonuna kadar iktisap edilen yeni makina ve teçhizat ile aynı tarihe kadar yatırım

teşvik belgesi kapsamında iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için uygulanacak amortisman

oran ve süreleri, Maliye Bakanlığınca bu Kanunun 315 inci maddesine göre tespit ve ilan 

2

edilen faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate alınmak suretiyle hesaplanabilir. Bu şekilde

yapılacak hesaplamada faydalı ömür süresinin küsuratlı çıkması halinde, çıkan rakam bir üst

tam sayıya tamamlanmak suretiyle ilgili kıymetlere uygulanacak amortisman oran ve süreleri

belirlenir. Bu şekilde belirlenen oran ve süreler izleyen yıllarda değiştirilemez. İmalat

sanayiinde kullanılmak üzere iktisap edilen ve madde hükmünden yararlanılabilecek makina

ve teçhizatı tespite Bakanlar Kurulu, uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye

Bakanlığı yetkilidir.”

hükümleri yer almaktadır.

(2) 213 sayılı Kanunun 315 inci maddesinin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye

istinaden amortismana tabi iktisadi kıymetler için uygulanacak "Faydalı Ömür ve Amortisman

Oranları" tespit edilmiş ve bu oranlar 339, 365, 389, 399, 406, 418, 439 ve 458 Sıra No.lu

Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile değişik, 28/4/2004 tarihli ve 25446 sayılı Resmî

Gazete'de yayımlanan 333 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği eki Amortisman

Listesi ile açıklanmıştır.

(3) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının son cümlesinin

Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak, bu maddenin uygulama usul ve esasları

Tebliğin izleyen bölümlerinde belirlenmiştir.

Tanımlar ve kısaltmalar

MADDE 3- (1) Bu Tebliğ uygulamasında;

a) 213 sayılı Kanun: 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununu,

b) 4691 sayılı Kanun: 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri

Kanununu,

c) 5746 sayılı Kanun: 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve

Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunu,

ç) 6550 sayılı Kanun: 3/7/2014 tarihli ve 6550 sayılı Araştırma Alt Yapılarının

Desteklenmesine Dair Kanunu,

d) 6948 sayılı Kanun: 17/4/1957 tarihli ve 6948 sayılı Sanayi Sicili Kanununu,

e) Ar-Ge faaliyeti: 4691 sayılı Kanunun (3/c), 5746 sayılı Kanunun (2/1-a) ve 6550

sayılı Kanunun (2/1-b) maddesinde tanımı yapılan faaliyeti,

f) Sanayi sicil belgesi: Sınai işletmelerin, 6948 sayılı Kanunun 2 nci maddesi

kapsamında, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığında tutulacak sanayi siciline kaydettirilmesi

mukabilinde verilen belgeyi,

g) Tasarım faaliyeti: 4691 sayılı Kanunun (3/z) ve 5746 sayılı Kanunun (2/1-j)

maddesinde tanımı yapılan faaliyeti,

ğ) Yatırım teşvik belgesi: Yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, yatırımın bu

değerler ve tespit edilen şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı

destek unsurlarından istifade imkânı sağlayan ve 19/6/2012 tarihli ve 28328 sayılı Resmi

Gazete’de yayımlanan 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı amaçlarına uygun olarak

gerçekleştirilecek yatırımlar için Ekonomi Bakanlığı (Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye

Genel Müdürlüğü) veya ilgili yerel birimler (Kalkınma Ajansları, Sanayi Odaları) tarafından

düzenlenen belgeyi,

h) Yeni makina-teçhizat: İmalatını/üretimini müteakiben her hangi bir surette (test

çalışmaları hariç) kullanılmamış makina – teçhizatı,

3

ı) Yenilik: 4691 sayılı Kanunun (3/g), 5746 sayılı Kanunun (2/1-b) ve 6550 sayılı

Kanunun (2/1-n) maddesinde tanımı yapılan faaliyeti,

ifade eder.

Makina ve teçhizat

MADDE 4- (1) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi uygulaması bakımından

makina ve teçhizat, amortismana tabi iktisadi kıymet niteliği taşıyan ve mal/hizmet üretimi ile

Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılan her türlü makina ve cihazlar ile bunların

eklentileri ve bu amaçla kullanılan taşıma gereçlerini (konveyör, forklift vb.) ifade etmektedir.

(2) Yatırım teşvik belgesi kapsamında iktisap edilen makina ve teçhizatlar

bakımından, iktisap edilen kıymetin uygulamadan yararlanabilmesi için, öncelikle yatırım

teşvik belgesi eki listede yer alması ve makina-teçhizat niteliğinde olması gerekmektedir.

Yatırım teşvik belgesinin düzenlenmesinden önce iktisap edilen makina ve teçhizatlar

bakımından uygulamadan yararlanılması mümkün değildir.

Yatırım teşvik belgesinde yer almasına karşın Ekonomi Bakanlığı tarafından verilen

izin ile devir, satış veya ihraç işlemine konu edilen makina ve teçhizatlar için daha önce bu

uygulama kapsamında ayrılmış amortisman tutarları için her hangi bir düzeltme işlemi

yapılmaz.

Yatırım teşvik belgesinin iptal edilmesi durumunda, iptale konu belgeye dayanılarak

iktisap edilen makina ve teçhizat için bu uygulama kapsamında işlem tesis edilemez.

(3) Aşağıda sayılan iktisadi kıymetler Geçici 30 uncu madde kapsamında

değerlendirilmez.

a) Sarf malzemeleri ve yedek parçalar,

b) Üretimde doğrudan ve zorunlu olarak kullanılanlar dışındaki masa, sandalye,

koltuk, dolap, mefruşat gibi demirbaşlar,

c) Otomobil, panel, arazi taşıtı, otobüs, minibüs, kamyonet, kamyon, treyler ve çekici

gibi taşıt araçları (yüklü ağırlığı 45 tonu geçen offroadtruck tipi kamyonlar ile karayoluna

çıkması mümkün olmayan kaya tipi damperli kamyonlar, madencilikte kullanılan damperli

kamyonlar, mikserli kamyonlar (beton pompası, silobas vb. monteli olanlar dahil), frigorifik

kamyonlar, semi veya frigorifik treylerler, forkliftler, iş makinaları, vinçler, tarım makinaları

ve benzerleri, hastane yatırımlarına ilişkin iktisap edilen ambulanslar, yalnızca

havaalanlarında yolcuları terminalden uçağa ve uçaktan terminale taşımak için kullanılan ve

trafiğe çıkmayan apron otobüsleri hariç).

Uygulamanın kapsamı

MADDE 5- (1) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesinden, gelir/kurumlar

vergisi mükelleflerinden;

- 6948 sayılı Kanuna göre sanayi sicil belgesini haiz olanlar, münhasıran imalat

faaliyetinde kullanmak üzere iktisap edecekleri yeni makina ve teçhizat,

- 4691 sayılı Kanun, 5746 sayılı Kanun ve 6550 sayılı Kanun kapsamında faaliyette

bulunanlar, münhasıran Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanmak üzere iktisap

edecekleri yeni makina ve teçhizat,

- Yatırım teşvik belgesini haiz olanlar, haiz oldukları yatırım teşvik belgesi

kapsamında iktisap edecekleri yeni makina ve teçhizat

için yararlanabilecektir.

4

(2) Sanayi sicil belgesini haiz olanlar, kapsamı Bakanlar Kurulunca belirlenen makina

ve teçhizat için Geçici 30 uncu madde uygulamasından yararlanabilecek olup, makina ve

teçhizatın iktisap edildiği tarih itibarıyla sanayi sicil belgesini haiz olunması gerekmektedir.

Uygulamada süre

MADDE 6- (1) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi ile getirilen uygulamadan

madde kapsamına giren mükelleflerce, maddenin yürürlük tarihi olan 1 Mayıs 2018 tarihinden

itibaren 2019 takvim yılı sonuna kadar iktisap edilecek yeni makina ve teçhizat için

faydalanılabilecektir.

Dolayısıyla, mezkur maddenin yürürlüğünden önce veya 31/12/2019 tarihinden sonra

iktisap edilen makina–teçhizat için bu uygulamadan faydalanılması mümkün

bulunmamaktadır.

Amortisman oran ve süresinin hesaplanması

MADDE 7- (1) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesiyle, madde kapsamına

giren mükelleflerce maddede belirtilen şartlar kapsamında iktisap edilen yeni makina ve

teçhizat için uygulanacak amortisman oran ve sürelerinin, Maliye Bakanlığınca 213 sayılı

Kanunun 315 inci maddesine göre tespit ve ilan edilen faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate

alınmak suretiyle hesaplanabilmesine olanak sağlanmış olup, bu şekilde yapılacak

hesaplamada faydalı ömür süresinin küsuratlı çıkması halinde, çıkan rakam bir üst tam sayıya

tamamlanmak suretiyle ilgili kıymetlere uygulanacak amortisman oran ve süreleri

belirlenecektir.

(2) Yukarıda belirtildiği şekilde belirlenmiş olan oran ve sürelerin izleyen yıllarda

değiştirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

(3) Geçici 30 uncu madde ile getirilen uygulamadan, madde kapsamına giren iktisadi

kıymet için ilk kez amortisman ayrılacağı hesap döneminden itibaren yararlanılabilecektir.

Mezkûr madde kapsamındaki bir makina – teçhizat için ilk kez ayrılan amortismanın genel

esaslara göre olması, diğer bir ifade ile bu uygulamadan yararlanma tercihinde

bulunulmaması halinde, izleyen dönemlerde mezkûr madde uygulamasından

yararlanılabilmesi mümkün değildir.

(4) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi kapsamında iktisap edilen bir iktisadi

kıymetin faydalı ömrünün Maliye Bakanlığınca iki yıl olarak belirlenmiş olması durumunda

mükelleflerce söz konusu iktisadi kıymet değeri amortismana tabi tutulmayarak doğrudan

gider yazılabilecektir.

Amortisman usulünü seçme

MADDE 8- (1) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi ile getirilen uygulamadan

faydalanacak makina ve teçhizat için, bilanço esasına göre defter tutan mükellefler tarafından

normal veya azalan bakiyeler usulü ile amortisman usullerinden biri seçilerek, amortisman

ayırma hakkına sahip diğer mükelleflerce de normal amortisman yöntemine göre amortisman

ayrılabilecektir.

Örnek: Yatırım teşvik belgesi sahibi (A) A.Ş. 31/5/2018 tarihinde 30.000 TL ye

(katma değer vergisinden müstesna olarak) yatırım teşvik belgesi kapsamında cam ürünleri

imalatında kullanılan yeni bir makina satın almış olup, söz konusu makinanın faydalı ömrü

333 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği eki amortisman listesinde 5 yıl olarak

belirlenmiştir.

Mükellefin 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi ile getirilen uygulamadan

faydalanmak istemesi durumunda söz konusu iktisadi kıymetin faydalı ömrü (5/2 =) 2,5 yıl

5

olarak hesaplanacak, sürenin küsuratlı çıkması nedeniyle 2,5 sayısı bir üst tam sayıya

tamamlanmak suretiyle faydalı ömür 3 yıl olarak belirlenecektir.

a) Mükellefin normal amortisman usulünü seçmesi:

Amortisman oranı : 1/3 = %33,33

Yıllık amortisman tutarı: 30.000 x %33,33 = 10.000

Normal Amortisman Yöntemine Göre Yıllık Amortisman Tablosu

Yıllar Amortismana Esas

Değer Amortisman Oranı İlgili Yılda Ayrılacak

Amortisman Tutarı

2018 30.000 %33,33 10.000

2019 30.000 %33,33 10.000

2020 30.000 %33,33 10.000

b) Mükellefin azalan bakiyeler usulünü seçmesi:

Amortisman oranı: 1/3 = %33,33 x 2 = %66,66 (Azalan bakiyeler usulünde

uygulanacak amortisman oranı 213 sayılı Kanunun mükerrer 315 inci maddesi uyarınca %50

oranını geçemeyeceği için amortisman oranının %50 olarak uygulanması gerekmektedir)

Azalan Bakiyeler Yöntemine Göre Yıllık Amortisman Tablosu

Yıllar Amortismana Esas

Değer

Amortisman Oranı İlgili Yılda Ayrılacak

Amortisman Tutarı

2018 30.000 %50 15.000

2019 15.000 %50 7.500

2020 7.500 - 7.500

Listelerde yer almayan iktisadi kıymetlerin iktisap edilmesi

MADDE 9- (1) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi kapsamında iktisap

edilen amortismana tabi iktisadi kıymetlerin 333 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel

Tebliğinin ekinde bulunan listedeki herhangi bir sınıflamada yer almaması durumunda,

iktisadi kıymetlere uygulanacak amortisman oranları, mükelleflerin müracaatları üzerine

Bakanlığımızca belirlenecek olup, mükelleflerin söz konusu iktisadi kıymetler için de anılan

madde hükmünden faydalanmaları mümkün bulunmaktadır.

Diğer hususlar

MADDE 10- (1) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi hükümlerine aykırı

olarak işlem tesis eden mükellefler hakkında, mezkûr Kanunun ilgili ceza hükümleri tatbik

olunur.

(2) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi ile getirilen uygulamadan

faydalanılması ihtiyaridir.

6

Ancak, bu uygulamadan yararlanılmasına bağlı olarak belirlenen ve uygulanmasına

başlanılan amortisman oran ve süreleri, izleyen dönemlerde değiştirilemez. Dolayısıyla, söz

konusu madde kapsamında amortisman ayırmaya başlandıktan sonra ilgili makina-teçhizat

için genel esaslara göre bulunacak amortisman oran ve sürelerine dönülmesi mümkün

değildir.

(3) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi ile getirilen uygulamadan

yararlanmak isteyen mükellefler, bu yöntemi uyguladıklarını kanuni defter, amortisman

listeleri ve beyannamelerinde belirtmeye mecburdurlar.

(4) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesinin uygulanmasına yönelik olarak bu

Tebliğ ile düzenleme yapılmamış olan hallerde, 213 sayılı Kanunun amortisman

uygulamasına ilişkin genel hükümleri çerçevesinde işlem tesis edilir.

Yürürlük

MADDE 11- (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 12- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Maliye Bakanı yürütür.